Sermitsiap nittartagaanni ulloq 18. marts allaaserisamut “Siunnersuutigut Inatsisartut itigartitsissutigaat” Atuagagdliutinilu ulloq 20. marts allaaserisamut “Inatsisartut suleriusaat allanngortariaqavippoq” oqaaseqaat

 

Allattoq: Inatsisartut Siulittaasuat Mimi Karlsen

 

 

2023-mi septembarimi Inatsisartut Siulittaasuattut ivertinneqarnerma kingorna Inatsisartut iluminni suliassaat Inatsisartunilu sulineq eqqarsaatigalugit tusagassiorfitsigut saqqummiussat assigiinngitsut tusagassiorfitsigullu saqqummiunneqannginnerminni uannut siulittaasoqarfimmulluunniit saqqummiunneqaqqaarsimanngitsut isummerfigisariaqartarsimavakka. Maani inissisimaffinnit isigalugu kissaatiginassagaluarpoq Inatsisartut namminneq suliassaataasa innuttaasunut saqqummiunneqartut saqqummiunneqartullu oqaaseqarfiginissaannut periarfiissutigineqartut akornanni pitsaanerusumik oqimaaqatigiittoqartuuppat, suliassat illuinnaasiortumik saqqummiunneqartarnissaat pinngitsoorniarlugu.

 

Siulittaasoqarfiup suliassai piumasaqaatillu sakkortuut

 

Sumiluunniit inatsisartut siulittaasoqarfeqartarput inatsisartutigoortumik sulineq eqqarsaatigalugu inatsisartut suliassaataannik isumaginnittussanik – ilaasortat aningaasarsiassaasa angalanernullu atatillugu ullormusiassaasa tunniunneqartarnerannit, ataatsimiinnermut ataatsimiigiaqqusisoqarnissaata ilaasortallu naapertuuttumik najugaqartinneqarnissaasa qularnaarneqarneranit Inatsisatut sulinerata pitsaanerpaamik najoqqutassiallu atuuttut aallaavigalugit pinissaata qularnaarneqarneranut.

 

Siulittaasoqarfiit sulinerini taamaalilluni ilaasortat soqutigisaasa sapinngisamik pitsaanerpaamik partiimullu sumut ataneq apeqqutaatinnagu isumagineqarnissaat qitiujuartarpoq. Taamaattumik aamma ilaasortat tamarmik ingerlaavartumik paasitinneqartarput Inatsisartut iluminni atugaat eqqarsaatigalugit allanngortitassaqarsorigunikku qulaajagassaqarsorigunikkuluunniit tamanna siulittaasoqarfimmut saaffiginnissuteqarnikkut pisariaqartoq.

 

Inatsisartut Siulittaasuat – siulittaasoqarfillu – kinaagaluartorluunniit taamaattumik aamma siulittaasoqarfiusarsimasorpassuit suliarisimasaat minnerunngitsumillu ilaasortaasimasorpassuit qinikkanut atugassarititaasunik ineriartortitsisimanerat suleriaatsimilu katersorneqarsimasunik tunngaveqarluni pissutissaqarluarluni sulivoq. Siulittaasoqarfik akerlianik partiini sulinermut imaluunniit malittarisassanut partiit tamarmik immikkut naalakkersuinikkut sulinerminnut aalajangersarsimasaannut sunniuteqarneq ajorpoq.

 

Taamaattumik Inatsisartunut ilaasortatut nutaatut inatsisartutigoortumik sulinerup ilinniarnissaa peqatigitillugulu inatsisartutigoortumik sulineq eqqarsaatigalugu killiliussat atuuttut iluanni naalakkersuinikkut anguniakkat nammineq immersorniarneri sakkortusinnaapput.

 

2021-mi qinersinerup kingorna inatsisartunut siulittaasut siulittaasoqarfiillu assigiinngitsut pingasut suleriaatsip allanngortinneqarnissaanik suliaqarsimapput siulittaasoqarfiup ullumikkut atuuttup minnerunngitsumillu suleriaatsimut ataatsimiititaliap nangillugit suli suliaannik. Inatsisartutigoortumilli sulineq sivisusinnaasarpoq, soorlu aamma nutaamik inatsisiliornerit inatsisiliornernik atuuttunik allanngortitsilaarneriinnaalluunniit aamma sivisusinnaasartut.

 

Siunnersuutinulli inatsisartuni oqaluuserisassanngortinneqartunut tamatigut piumasaqaateqartoqartarnissaa tamatuma allanngortinngilaa. Inatsisartuni aalajangiinerit innuttaasut ulluinnarni sulinerannut suliffeqarfiillu ulluinnarni ingerlatsinerannut sunniuteqartarput, taamaattumillu inatsisartuni qanoq aalajangiisoqarnera ilisimaneqaqqissaartariaqarluni, tamatumanilu tassa ilusissanut piumasaqaatinit tamatuminnga qularnaarinneqataasarput.

 

Taamaattumik inatsisartut suna oqallisigineqarnersoq sunalu taasissutigineqarnersoq erseqqissumik ilisimasariaqarpaat. Tamakku tassaapput ilusissanut piumasaqaatini eqqartorneqartuni piumasaqaatit pingaarnerit siulittaasoqarfiullu siunnersuutinik oqaluuserisassanut ilanngunneqartussanik akuersissuteqarnerminni aamma partiimut sumut ilaasortaaneq partiilluunniit angissusia eqqarsaatiginagit tunngavissaqarluarluni aalajangiinissaannik qularnaarisussat.

 

Ilusissanut piumasaqaatit suleriaaserlu

 

Inatsisartut Suleriaasiat taamaattumik siunnersuutit apeqquteqaatillu Inatsisartuni oqaluuseritikkusutat eqqarsaatigalugit ilusissanut piumasaqaatinik assigiinngitsunik imaqarpoq. Paasissutissaq tamanna nalinginnaasumik innuttaasunut amerlanernut isummerfigiuminaassinnaavoq.

 

Taamaakkaluartorli Suleriaatsimi § 40, imm. 1 naapertorlugu (ilusissanut) piumasaqaataavoq immikkoortut ataatsimiinnermi oqaluuserisassanut ilanngunneqarusuttut ataatsimiinnerup immikkoortup oqaluuserineqarfissaatut kissaatigineqartup aallartinnissaa kingusinnerpaamik sapaatit akunnerinik tallimanik sioqqullugu kingusinnerpaamillu nal. 12.00 Inatsisartut Siulittaasuannut saqqummiunneqarlutilluunniit tunniunneqarsimasussaammata.

 

Inatsisartunut ilaasortat siunnersuutimik naalakkersuinermut tunngasortaat namminneq akisussaaffigisarpaat, allattoqarfimmili sulisunit teknikikkut siunnersorneqarlutillu ikiorneqarsinnaallutik. Taamatut teknikikkut naalakkersuinikkullu illuinnaasiunngitsumik siunnersuisarneq taamaalilluni taamaallaat ilaasortat ikiorniarlugit neqeroorutigineqartarpoq, siunnersuutit killiliussat siulittaasoqarfimmit aalajangersarneqarsimasut iluaniinnissaat qularnaarneqarsinnaaniassammat.

 

Taamatut siunnersuinermi assersuutigalugu pineqarsinnaapput aalajangersakkat suut suliassaqarfiup aalajangersimasup iluani pioreernersut imaluunniit qinigaaffiup kingulliup ingerlanerani qulequtaq pineqartoq pillugu Inatsisartuni siunnersuuteqartoqarsimanersoq apeqquteqartoqarsimanersorluunniit pillugit paasissutissat.

 

Inatsisartunut ilaasortat taamatuttaaq nalilertissinnaavaat siunnersuut kissaatigineqartoq ass. inatsimmut tunngaviusumut, namminersorneq pillugu inatsimmut, nunat tamalaat akornanni isumaqatigiissutinut Kalaallit Nunaata ilannguffigisimasaanut inatsisiliornernulluunniit allanut akerliunersoq.

 

Partiit allatseqarfii taamatuttaaq ilaasortat siunnersuutaasa partiini ataasiakkaani suliarineqarnerisa nalinginnaasumik ataqatigiissaarneqarnerannut atatillugu annertuumik akisussaaffeqarput, taakkuummatami ilaasortat siunnersuusiornerannut atatillugu siusissukkut paasissutissanik pissarsiniarnissamik siunnersuutillu aaqqissuussaaneranik siuarsaaniartussat. Siunnersuutillu naalakkersuinikkut suliarineqarnivia tassaniilluinnarpoq.

 

Maani atuarneqarsinnaasutut ilusissanut piumasaqaatit siunnersuinerup assigiissumik illuinnaasiunngitsumillu pinissaanik qularnaarinneqataasussaapput, taakkulu ataatsimiinnermut atortussat siulittaasoqarfiup ilusissanut piumasaqaataanik naammassinnissimanissaannik taamaallaat siunertaqarlutik. Soorlu aamma taamatut naalakkersuisut allaffeqarfeqartut illuinnaasiunngitsumik sulisussanik, suliassarpassuarnik naalakkersuinikkut suliarineqartussanik piareersaasartunik.

 

Ilusissanut piumasaqaatit atuuttut taamaalillutik aamma ilaasortanut ataasiakkaanut piumasaqaataanngillat anguneqarsinnaanngitsut, peqatigitillugumi aamma siunnersorneqarnissamut periarfissiisoqartarmat. Tamanna allattoqarfiup allaffeqarfiatigut aamma naalakkersuinikkut sulinermut partiinut tapiissuteqartarnikkut pisarpoq.

 

Allaffeqarfiup naalakkersuinermillu suliallit akornanni ataqqeqatigiinneq

 

Atorfillit taamaalillutik oqaluttarfimmiit tusagassiorfitsigulluunniit naalakkersuinikkut isornartorsiorneqarnermut akissuteqarnissaminnut periarfissaqanngillat, taamaattumillu allaffeqarfiup arlaannaannulluunniit pituttorsimanngitsup naalakkersuinermillu ingerlatsinerup akornanni sunniivigeqatigiittarneq eqqarsaatigalugu ataqqeqatigiinneq annertunerusoq pisariaqartinneqarpoq. Illuatungeriit tamarmik immikkut iliuuseqarfigisinnaasamik iluanni iliuuseqarsinnaasariaqarput illuatungerisaq illaruaatissanngortinngikkaluarlugu imaluunniit oqallittarfinni akissuteqarfiusinnaanngitsuni isornartorsiunngikkaluarlugu.

 

Aaqqissuussaanerit tamakku eqqarsaatigalugit ataqqinninnginneq ullumikkut allaffissornikkut naalakkersuinikkullu periaatsitsinnik aseroriartortitsiinnarsinnaapput.

 

Ilusissanut piumasaqaatit taamaattumik taamaallaat naalakkersuinikkut anguniakkat siuarsarneqarnissaannut assigiissaakkamik ikiuutitut isigineqassapput naalakkersuinikkut anguniakkat siuarsarneqarnissaannut killiliissutitut isigineqaratik. Taamaattumik qularutigineqarsinnaanngilaq siulittaasoqarfik tassaammat immikkoortut oqaluuserisassanut ilanngunneqartussat taakkulu ilusissanut piumasaqaatinik naammassinninnersut pillugit aalajangiisartoq.

 

Taamaattumik suleriaatsimi aalajangersakkat imaluunniit ilusissanut piumasaqaatit suliassanut ataatsimiinnermi oqaluuseritikkusutanut atuuttut pissutigalugit qinikkat sapertutut pissusilersornissaat pissutissaqanngilaq, soorlu aamma namminneq naalakkersuinikkut anguniakkamik siuarsarnissaat ilaasortat ataasiakkaat namminneq akisussaaffigigaat.